اعمال و فضائل شب و روز اول ماه رجب

به گزارش تور تایلند، پیامبر خدا(صلى الله علیه وآله) مى فرماید: رجب، شهرالله الأصمّ است، و بدان سبب آن را اصمّ نامیدند که هیچ ماهى به پایه عظمت آن نمى رسد، مردم زمان جاهلیت به رجب حرمت مى نهادند و آنگاه که اسلام درخشیدن گرفت، بر حرمت آن اضافه نمود.

اعمال و فضائل شب و روز اول ماه رجب

گرچه همه زمان ها مخلوق خدا است لیکن برخى از آنها از شرافت و ویژگى خاصى برخوردار است. چنان که سه ماه رجب، شعبان و رمضان، داراى امتیاز و برجستگى ویژه اى هستند. حتی در عصر جاهلیت، مردم ماه رجب را گرامى مى داشتند.

پیامبر خدا(صلى الله علیه وآله) مى فرماید: رجب، شهرالله الأصمّ است، و بدان سبب آن را اصمّ نامیدند که هیچ ماهى به پایه عظمت آن نمى رسد، مردم زمان جاهلیت به رجب حرمت مى نهادند و آنگاه که اسلام درخشیدن گرفت، بر حرمت آن اضافه نمود. بدانید که رجب، ماه خدا شعبان، ماه من و رمضان، ماه امت من است پس هر کس یک روز از رجب را روزه بدارد، مستحقّ رضوان الهى گردد و روزه اش غضب الهى را خاموش کند و خداوند درى از درهاى جهنّم را بر او ببندد. اگر کسى به میزان تمام زمین طلا انفاق کند، برتر از روزه یک روز آن نخواهد بود… هر گاه شب گردد، دعایش مستجاب خواهد بود: یا در جهان به او عطا خواهد شد و یا براى آخرت او ذخیره مى گردد… حضرت رسول خدا(صلى الله علیه وآله) سپس ثواب دو، سه، چهار، پنج، تا سى روز، روزه ماه رجب را تک تک با شرح کامل بیان فرمود.(1)

در همین زمینه امام کاظم(علیه السلام) مى فرماید: رجب، نام نهرى در بهشت است که از شیر سفیدتر و از عسل شیرین تر است، بنابراین هر کس یک روز از ماه رجب را روزه بدارد، خداوند از آن نهر به او خواهد نوشاند.(2)

بعلاوه آن حضرت(ع) در روایت دیگرى مى فرماید: رجب، ماه عظیمى است که خداوند، اعمال نیک را در آن چند برابر مى فرماید و گناهان را در آن محو مى کند. پس هر کس یک روز از ماه رجب را روزه بگیرد، به میزان راستا یک سال از جهنّم دور و هر کس سه روز از آن ماه را روزه بدارد، بهشت بر او واجب مى گردد.(3)

اعمال شب اول رجب

شب اول شب شریفی است و در آن چند عمل وارد است:

اول:

چون هلال ماه را مشاهده کند بگوید: اللّٰهُمَّ أَهِلَّهُ عَلَیْنا بِالْأَمْنِ وَالْاِیمانِ وَالسَّلامَهِ وَالْإِسْلامِ ، رَبِّی وَرَبُّکَ اللّٰهُ عَزَّوَجَلَّ

خدایا! آغاز این ماه را بر ما با ایمنی و ایمان و سلامت و اسلام قرار ده، (ای ماه) پروردگار من و تو، خدای عزتمند و پرشکوه است.

و روایت شده: رسول خدا(صلی الله علیه وآله) هنگامی که هلال ماه رجب را می دید می گفت: اللّٰهُمَّ بارِکْ لَنا فِی رَجَبٍ وَشَعْبانَ ، وَبَلِّغْنا شَهْرَ رَمَضانَ ، وَأَعِنَّا عَلَى الصِّیامِ ، وَالْقِیامِ ، وَحِفْظِ اللِّسانِ ، وَغَضِّ الْبَصَرِ ، وَلَا تَجْعَلْ حَظَّنا مِنْهُ الْجُوعَ وَالْعَطَشَ.

خدایا، برای ما در ماه رجب و شعبان برکت قرار ده و ما را به ماه رمضان برسان و بر روزه رمضان و بیداری شب و نگهداری زبان و فروبستن چشم یاری فرما و بهره ما را از ماه رمضان، گرسنگی و تشنگی قرار مده.

دوّم:

چنان که برخی از علما فرموده اند غسل کند.

از رسول خدا(صلی الله علیه وآله) روایت شده: هرکه ماه رجب را بیاید و در اوّل و وسط و آخر آن غسل کند، پس از انجام آن مانند روزی که از مادر متولد شده بود از گناهان خود بیرون آمده و پاک می گردد.

سوم:

حضرت حسین(علیه السلام) را زیارت کند.

چهارم:

پس از نماز مغرب بیست رکعت نماز به جای آورد، به این ترتیب که: در هر رکعت پس از سوره حمد، یک مرتبه سوره توحید را خوانده و پس از هر دو رکعت سلام دهد تا خود و اهل و اولاد و مالش محفوظ بماند و از عذاب قبر ایمنی یابد و از صراط به سرعت برق بدون حسابرسی بگذرد.

پنجم:

پس از نماز عشاء دو رکعت نماز به جای آورد به این صورت که: در رکعت اوّل پس از سوره حمد، یک مرتبه سوره أَلَمْ نَشْرَحْ و سه بار سوره توحید را بخواند و در رکعت دوّم سوره حمد و سوره های اَلَم نَشرَح و توحید و قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النَّاسِ و قُلْ أَعُوذُ بِرَ بِّ الْفَلَقِ را هرکدام یک بار بخواند و هنگامی که سلام نماز را داد سی مرتبه بگوید: لَاإِلهَ إِلّا اللّٰه و سی مرتبه صلوات فرستد تا حق تعالی همچون روزی که از مادر متولّد شده، گناهان او را بیامرزد و پاکش نماید.

ششم:

30 رکعت نماز به این ترتیب که: در هر رکعت پس از سوره حمد، یک مرتبه سوره قُلْ یٰا أَیُّهَا الْکٰافِرُونَ و سه مرتبه سوره توحید را بخواند.

هفتم:

عملی را که شیخ در کتاب مصباح المتهجد ذکر نموده به جای آورد.

شیخ در آن کتاب فرموده: عمل شب اوّل رجب، ابوالبختری وَهَب بن وَهَب از حضرت صادق(علیه السلام) از پدر عظیموارش(علیه السلام) از جدّش از امیرالمؤمنین(علیه السلام) روایت نموده: که برای آن حضرت خوشایند بود که خود را چهار شب در طول سال از هر کاری فارغ سازد و آن شب ها را به عبادت زنده بدارد و آن چهار شب عبارت اند از: شب اوّل رجب، شب نیمه شعبان، شب عید فطر و شب عید قربان.

از حضرت جواد(علیه السلام) روایت شده: که مستحب است هرکسی این دعا را در شب اوّل رجب بعد از عشاء آخر بخواند: خدایا! از تو درخواست می کنم به حق اینکه تو فرمانروایی و بر هر کاری توانایی و هر کاری که بخواهی می گردد، خدایا! من به تو رو می کنم از طریق پیامبرت محمّد، پیامبر رحمت، درود خدا بر او و خاندانش، ای محمّد، ای فرستاده خدا، من برای توجه به خدای پروردگارت و پروردگارم به تو روی می آورم تا خدا به سبب تو حاجتم را برآورد؛ خدایا به حق محمّد و پیشوایان از اهل بیتش ـ که درود خدا بر او و بر آنان ـ حاجتم را برآور.

سپس حاجتت را از خدا بخواه.

علی بن حدید روایت نموده: که حضرت موسی بن جعفر(علیه السلام) پس از فراغت از نماز شب در حال سجده چنین می گفت:

لَکَ الْمَحْمَدَهُ إِنْ أَطَعْتُکَ ، وَلَکَ الْحُجَّهُ إِنْ عَصَیْتُکَ ، لَاصُنْعَ لِى وَلَا لِغَیْرِى فِى إِحْسانٍ إِلّا بِکَ ، یَا کائِنُ قَبْلَ کُلِّ شَىْءٍ ، وَیَا مُکَوِّنَ کُلِّ شَىْءٍ ، إِنَّکَ عَلَىٰ کُلِّ شَىْءٍ قَدِیرٌ .

شکر و سپاس تنها از آن توست اگر از تو اطاعت کردم و حجّت و برهان تنها از آن توست اگر تو را معصیت کردم، در نیکی کردن نه کاری از من ساخته است و نه از غیر من جز به عنایت تو، ای هستی پیش از هر چیز، ای هستی بخش هر چیز، تو بر هر کاری توانایی،

اللّٰهُمَّ إِنِّى أَعُوذُ بِکَ مِنَ الْعَدِیلَهِ عِنْدَ الْمَوْتِ ، وَمِنْ شَرِّ الْمَرْجِعِ فِى الْقُبُورِ ، وَمِنَ النَّدامَهِ یَوْمَ الْآزِفَهِ ، فَأَسْأَلُکَ أَنْ تُصَلِّىَ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَأَنْ تَجْعَلَ عَیْشِى عِیشَهً نَقِیَّهً ، وَمِیْتَتِى مِیتَهً سَوِیَّهً ، وَمُنْقَلَبِى مُنْقَلَباً کَرِیماً غَیْرَ مُخْزٍ وَلَا فاضِحٍ؛

خدایا! از انحراف و ناباوری به هنگام مرگ و از گزند بازگشت در گورها و از پشیمانی در روز قیامت به تو پناه می آورم، از تو می خواهم بر محمّد و خاندان محمّد درود فرستی و قرار دهی زندگی ام را زندگی پاکی و مرگم را مرگی معتدل و بازگشت گاهم را بازگشت گاهی کریمانه که در آن خواری و رسوایی نباشد؛

اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِهِ الْأَئِمَّهِ یَنابِیعِ الْحِکْمَهِ ، وَأُوْلِى النِّعْمَهِ ، وَمَعادِنِ الْعِصْمَهِ ، وَاعْصِمْنِى بِهِمْ مِنْ کُلِّ سُوءٍ ، وَلَا تَأْخُذْنِى عَلَىٰ غِرَّهٍ وَلَا عَلَىٰ غَفْلَهٍ ، وَلَا تَجْعَلْ عَواقِبَ أَعْمالِى حَسْرَهً ، وَارْضَ عَنِّى ، فَإِنَّ مَغْفِرَتَکَ لِلظَّالِمِینَ وَأَنَا مِنَ الظَّالِمِینَ.

خدایا! بر محمّد و خاندانش درود فرست، آن امامانی که چشمه های حکمت و صاحبان نعمت و ریشه های عصمت اند و مرا از طریق آنان از هر بدی نگهدار و در حالت غرور و غفلت مگیر و خاتمه کارهایم را حسرت و اندوه قرار مده و از من راضی شو، زیرا همانا آمرزشت برای ستمکاران است و من از ستمکارانم،

اللّٰهُمَّ اغْفِرْ لِى مَا لَایَضُرُّکَ ، وَأَعْطِنِى مَا لَایَنْقُصُکَ ، فَإِنَّکَ الْوَسِیعُ رَحْمَتُهُ ، الْبَدِیعُ حِکْمَتُهُ ، وَأَعْطِنِى السَّعَهَ وَالدَّعَهَ ، وَالْأَمْنَ وَالصِّحَّهَ ، وَالبُّخُوعَ وَالْقُنُوعَ ، وَالشُّکْرَ وَالْمُعافاهَ وَالتَّقْوىٰ وَالصَّبْرَ وَالصِّدْقَ عَلَیْکَ وَعَلَىٰ أَوْلِیائِکَ وَالْیُسْرَ وَالشُّکْرَ ، وَاعْمُمْ بِذٰلِکَ یَا رَبِّ أَهْلِى وَوَلَدِى وَ إِخْوانِى فِیکَ وَمَنْ أَحْبَبْتُ وَأَحَبَّنِى وَوَلَدْتُ وَوَلَدَنِى مِنَ الْمُسْلِمِینَ وَالْمُؤْمِنِینَ یَا رَبَّ الْعالَمِینَ.

خدایا! بر من بیامرز آنچه را به تو زیان نمی رساند و به من عطا کن آنچه را که کاستی ات ندهد، همانا رحمتت گسترده و حکمتت نوین است. خدایا! و به من مرحمت فرما: گشایش، راحتی، امنیت، سلامت، فروتنی، قناعت، سپاسگزاری، تندرستی کامل، پروا پیشگی، شکیبایی، راستی بر تو و دوستانت، آسانی، شکر و همه این ها را پروردگارا به خانواده و فرزند و برادران دینی ام و هرکه را دوست دارم و دوستم دارد و هرکه فرزندم باشد و فرزندش باشم از مسلمانان و مؤمنان عمومیت ده، ای پروردگار جهانیان.

ابن اُشَیم گفته: وقت خواندن این دعا پس از هشت رکعت نماز شب و پیش از نماز وتر است، پس از آن سه رکعت وتر را به جای می آوری چون سلام دادی، در حالتی که نشسته ای بگو:

الْحَمْدُ لِلّٰهِ الَّذِى لَاتَنْفَدُ خَزائِنُهُ ، وَلَا یَخافُ آمِنُهُ ، رَبِّ إِنِ ارْتَکَبْتُ الْمَعاصِىَ فَذٰلِکَ ثِقَهٌ مِنِّى بِکَرَمِکَ ، إِنَّکَ تَقْبَلُ التَّوْبَهَ عَنْ عِبادِکَ ، وَتَعْفُو عَنْ سَیِّئاتِهِمْ وَتَغْفِرُ الزَّلَلَ ، وَ إِنَّکَ مُجِیبٌ لِدَاعِیکَ وَمِنْهُ قَرِیبٌ ، وَأَنَا تائِبٌ إِلَیْکَ مِنَ الْخَطایا ، وَراغِبٌ إِلَیْکَ فِى تَوْفِیرِ حَظِّى مِنَ الْعَطایا ،

سپاس خدای را که خزانه هایش خاتمه نمی پذیرد و آن که را امان دهد هرگز نمی ترسد، پروردگارا، اگر مرتکب گناهانی شدم در اثر اطمینانم به کرم تو بود، همانا توبه بندگان را می پذیری و از بدی هایشان درمی گذری و لغزش ها را می آمرزی، همانا تو خواننده ات را اجابت می نمایی و به او نزدیکی و من از خطاها تنها به جانب تو باز می گردم و در کامل کردن بهره ام از عطاها تنها به سوی تو رغبت دارم،

یَا خالِقَ الْبَرایا ، یَا مُنْقِذِى مِنْ کُلِّ شَدِیدَهٍ ، یَا مُجِیرِى مِنْ کُلِّ مَحْذُورٍ ، وَفِّرْ عَلَىَّ السُّرُورَ ، وَاکْفِنِى شَرَّ عَواقِبِ الْأُمُورِ ، فَأَنْتَ اللّٰهُ عَلَىٰ نَعْمائِکَ وَجَزِیلِ عَطائِکَ مَشْکُورٌ ، وَ لِکُلِّ خَیْرٍ مَذْخُورٌ.

ای آفریننده آفریدگان، ای نجات بخش من از هر سختی، ای پناه من از هرچه که هراسناک گردم، خوشحالی ام را فراوان کن و مرا از بدفرجامی در کارها کفایت فرما، تویی خدایی که بر نعمت ها و عطاهای فراوانت سپاس شده و برای هر خیری ذخیره بندگانی.

و مطلع باش علما برای هر شب این ماه نماز مخصوصی ذکر نموده اند که مقام را گنجایش نقل آن نیست.

اعمال روز اول ماه رجب

روز شریفى است و در آن چند عمل است:

اوّل:

روزه گرفتن؛ روایت شده: حضرت نوح(علیه السلام) در این روز سوار کشتی شد و به کسانی که با او بودند امر فرمود روزه بدارند؛ و هرکه در این روز، روزه بدارد، آتش دوزخ به فاصله یک سال راه از او دور می گردد.

دوّم:

غسل کردن.

سوّم:

زیارت امام حسین(علیه السلام)؛ شیخ از بشیر دُهّان از امام صادق(علیه السلام) روایت نموده: هرکه روز اوّل رجب حسین بن علی(علیه السلام) را زیارت کند بی تردید خدای عالم او را بیامرزد.

چهارم:

خواندن دعای طولانی و مفصّلی که سید در کتاب اقبال نقل نموده.

پنجم:

خواندن نماز سلمان به این صورت که: ده رکعت نماز گذارد، بعد از هر دو رکعت سلام دهد و در هر رکعت یک مرتبه سوره حمد، سه مرتبه توحید و سه مرتبه قُلْ یٰا أَیُّهَا الْکٰافِرُونَ را خوانده و پس از هر سلام دست ها را بلند کند و بگوید:

لَاإِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ وَحْدَهُ لَا شَرِیکَ لَهُ ، لَهُ الْمُلْکُ ، وَلَهُ الْحَمْدُ ، یُحْیِی وَیُمِیتُ ، وَهُوَ حَیٌّ لَایَمُوتُ ، بَیَدِهِ الْخَیْرُ وَهُوَ عَلَىٰ کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ.

معبودی جز خدا نیست، یگانه و بی شریک است، فرمانروایی و سپاس تنها برای اوست، زنده می نماید و می میراند و اوست زنده ای که نمی میرد، خیر به دست اوست و او بر هر کاری تواناست.

سپس بگوید:

اللّٰهُمَّ لَامانِعَ لِما أَعْطَیْتَ ، وَلَا مُعْطِیَ لِما مَنَعْتَ ، وَلَا یَنْفَعُ ذَا الْجَدِّ مِنْکَ الْجَدُّ.

خدایا! از آنچه عطا کردی بازدارنده ای نیست و آنچه را بازداری دهنده ای ندارد و شخص کوشا را تلاش از تو بی احتیاج نمی نماید.

سپس دست ها را بر چهره خود بکشد.

و هم در روز نیمه ماه رجب این نماز را با همین کیفیت بخواند، ولی پس از: عَلَىٰ کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ بگوید:

إِلٰهاً واحِداً أَحَداً فَرْداً صَمَداً ، لَمْ یَتَّخِذْ صاحِبَهً وَلَا وَلَداً.

معبود، یگانه، یکتا، فرد، مقصود احتیاجمند، آن که همسری و فرزندی نگرفته است.

و هم در روز آخر ماه این عمل را بجا آورد و بعد از: عَلَىٰ کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ بگوید:

وَصَلَّى اللّٰهُ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِهِ الطَّاهِرِینَ، وَلَا حَوْلَ وَلَا قُوَّهَ إِلّا بِاللّٰهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ.

خدایا! بر محمّد و خاندان پاکش درود فرست و جنبش و نیرویی جز به خدا نیست، خدای برتر و عظیم.

پس دست ها را بر چهره خود کشیده و حاجتش را بطلبد؛ از فواید این نماز که بسیار است نباید غفلت نمود.

و مطلع باش که برای سلمان در روز اوّل ماه رجب نماز دیگری است که آن ده رکعت است: در هر رکعت سوره حمد یک مرتبه و سوره توحید سه مرتبه خوانده گردد با فضیلت بسیار که چکیده اش آمرزش گناهان و در امان ماندن از فتنه قبر و عذاب قیامت و سلامت یافتن از جُذام و پیسی و بیماری ذات الجنب برای خواننده آن است؛

و بعلاوه سید ابن طاووس برای این روز، چهار رکعت نماز نقل نموده که هرکه می خواهد به کتاب اقبال مراجعه کند؛

و در این روز، در سال پنجاه وهفت هجری به قولی ولادت امام باقر(علیه السلام) واقع شده، ولی مختار نویسنده در این مورد سوم صفر است.4

پی نوشت ها:

1-فضائل الأشهر الثلاثه: 24

2-اقبال الأعمال: 635

3- اقبال: 634

منبع: فرارو
انتشار: 26 شهریور 1400 بروزرسانی: 26 شهریور 1400 گردآورنده: tour-thailand.ir شناسه مطلب: 1828

به "اعمال و فضائل شب و روز اول ماه رجب" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "اعمال و فضائل شب و روز اول ماه رجب"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید