طی طریق لقمه در لوله گوارش - تور تایلند

طی طریق لقمه در لوله گوارش

غذایی که می خوریم چگونه هضم می شود؟

کل دستگاه گوارش انسان دریک فرد زنده 5 متر و در یک فرد مرده که تون عضلانی وجود ندارد 9 متر درازا دارد و فرایند گوارش در یک انسان بزرگسال سالم بین 24 تا 72 ساعت طول می کشد. دستگاه گوارش را می توان به 2 بخش فوقانی و تحتانی تقسیم کرد:

1) بخش فوقانی دستگاه گوارش شامل مری، معده و دوازدهه (اثنی عشر) می شود. گاهی حفره دهان و حلق را هم جزو این بخش به حساب می آورند.

2) بخش تحتانی دستگاه گوارش شامل بخش عمده روده کوچک و همه روده بزرگ است.

روده کوچک از 3 بخش تشکیل می شود:

دوازدهه: در این قسمت روده کوچک، شیره های گوارشی از لوزالمعده و کبد (صفرا) با مواد غذایی مخلوط می شوند.

ژژونوم: بخش میانی روده کوچک که دوازدهه را به ایلئوم متصل می کند.

ایلئوم: این بخش روده کوچک حاوی پرزهایی است که مولکول های غذایی که پس از گوارش به صورت محلول در آمده اند به وسیله آنها جذب جریان خون می شوند.

روده بزرگ شامل 3 بخش است:

سکوم: آپاندیس (زایده کرمی شکل) به آن متصل است.

کولون: شامل کولون صعودی، کولون عرضی، کولون نزولی و کولون سیگمویید می شود.

راست روده: به مقعد ختم می شود.

حفره دهان

گوارش در انسان ها از حفره دهان با جویدن غذا شروع می شود. با ورود غذا به دهان، بزاق به میزان یک تا یک و نیم لیتر در روز به وسیله 3 جفت غده بزاقی (بناگوشی، زیرفکی و زیرزبانی) درون حفره دهان ترشح می شود و به وسیله زبان با غذای جویده شده مخلوط می شود.

دو نوع بزاق وجود دارد؛ یکی بزاق آبکی و رقیقی که غذا را مرطوب می کند و دیگری بزاق غلیظ و موکوسی (مخاطی) که به صورت یک ماده نرم کننده عمل می کند و باعث می شود ذرات غذا به هم بچسبند و به صورت یک گلوله درآیند. بزاق حفره دهان را تمیز می کند، غذا را مرطوب می کند و حاوی آنزیم های گوارشی مانند آمیلاز است که به تجزیه پلی ساکاریدها (کربوهیدرات های پیچیده) مانند نشاسته به دی ساکارید ها (قند دوتایی) مانند مالتوز کمک می کند.

بزاق همچنین حاوی موکوس است. یک گلیکوپروتئین (پروتئین ترکیب شده با قند) که غذا را نرم می کند و آن را به صورت یک گلوله درمی آورد. در حفره دهان آنزیم دیگری به نام لیپاز هم موجود است که چربی ها را به اجزای آنها یعنی دی گلیسرید و مونوگلیسرید تجزیه می کند. بلع، غذای جویده شده را به وسیله حلق به مری می فرستد.

مری

مری یک لوله عضلانی باریک به طول 20 تا 30 سانتی متر است که از حلق در عقب دهان شروع می شود و پس از عبور از دیافراگم (پرده عضلانی میان قفسه سینه و شکم) به معده ختم می شود. دیواره مری از 2 لایه عضله صاف تشکیل شده است. لایه داخلی به صورت حلقه ای و لایه خارجی به صورت طولی واقع شده است. در راس مری یک زبانه از بافت به نام اپیگلوت وجود دارد که هنگام بلع مانع از وارد شدن غذا به نای و مجاری هوایی می شود. حرکات کرمی شکل (پریستالتیک) مری غذای جویده شده را به سمت معده هدایت می کند. حدود 7 ثانیه طول می کشد تا غذا از مری به معده برسد. در مری اقدام گوارشی خاصی انجام نمی شود.

معده

معده یک کیسه شبیه حرف J انگلیسی است که دیواره آن از عضلات ضخیم و انعطاف پذیری ساخته شده است. معده هم غذا را ذخیره می کند و هم بخشی از گوارش غذا در آن انجام می شود. حرکات معده باعث می شود غذا به صورت ذرات بسیار کوچکی در آید تا گوارش آن در روده کوچک بهتر صورت گیرد. همچنین مواد غذایی در معده با اسیدمعده، آنزیم پپسین و سایر آنزیم های گوارشی مخلوط می شود که باعث تجزیه پروتئین ها می شوند. خود اسید نقشی در تجزیه مولکول های غذا ندارد اما اسیدیته مطلوب برای واکنش آنزیم پپسین را فراهم می آورد و همچنین بسکمک از میکروب هایی را که به همراه غذا خورده شده اند، می کشد. برخی از مولکول های کوچک مانند الکل می توانند به طور مستقیم از معده جذب جریان خون شوند. نهایتا غذا در معده به شکل نیمه مایع در می آید که به آن کیموس می گویند.

روده کوچک

غذا پس از فرآوری در معده با عبور از دریچه پیلور معده وارد روده کوچک می شود. بخش اصلی هضم و جذب غذا در روده کوچک و پس از وارد شدن غذا از معده به دوازدهه -بخش اول روده کوچک- که به صورت یک محلول شیری رنگ در آمده است، انجام می شود.

غذا در روده کوچک با 3 مایع متفاوت مخلوط می شود:

1- صفرا: صفرا چربی های موجود در مواد غذایی را به حالت امولسیون (محلول) در می آورد و در نتیجه امکان جذب آن را فراهم می کند و همچنین حالت اسیدی کیموس را خنثی می کند. ورود صفرا به روده همچنین راهی برای دفع مواد زایدی مانند بیلی روبین و اسیدهای صفراوی است. صفرا در کبد تولید می شود و بعد به کیسه صفرا فرستاده می شود. صفرا در کیسه صفرا غلظت بیشتری پیدا می کند.

2- شیره لوزالمعده که به وسیله لوزالمعده تولید می شود و حاوی آنزیم های گوارشی است.

3- آنزیم های روده ای که در غشای مخاطی روده ترشح می شوند. این آنزیم ها شامل مالتاز، لاکتاز و سوکراز (سه آنزیمی که قندها را تجزیه می کنند)، تریپسین و کیموتریپسین (که پروتئین ها را تجزیه می کنند) می شوند.

با ورود محتویات معده به روده کوچک، اسیدیته این مایع کاهش پیدا می کند و به تدریج قلیایی می شود. این تغییر باعث فعال شدن آنزیم های بیشتری می شود که مواد مغذی را به مولکول های کوچک تر که می توانند جذب جریان خون یا لنف شوند، می شکنند.

پوشش روده کوچک دارای ساختار های انگشت مانند به نام پرز (ویلوس) است که روی آنها ساختارهای کوچک تر مومانندی به نام میکروویلوس (پرز ذره بینی) وجود دارد. این ساختار باعث می شود که سطحی که برای جذب موادغذایی در روده کوچک وجود دارد، بیشتر شود و سرعت جذب موادمغذی افزایش یابد.

خون حاوی مواد جذب شده از روده کوچک به وسیله ورید باب به کبد می رود،. در کبد سموم احتمالی جذب شده تصفیه می شوند و مواد مغذی جذب شده فرآوری می شوند.

روده کوچک و ادامه دستگاه گوارش هم حرکات کرمی شکل دارد که همه غذا را از معده تا مقعد به جلو می راند و همچنین باعث مخلوط شدن بیشتر غذا با شیره های گوارش و جذب بهتر آن می شود.

منبع: راسخون