گزارش رئیس اسبق موزه توپکاپی ترکیه از جاذبه های گردشگری و فرهنگی ایران - تور تایلند

پروفسور ایلبر اورتایلی که چندی پیش به همراه جمعی از نخبگان و فعالان فرهنگی کشورش متشکل از استادان دانشگاه، روزنامه نگاران، محققان و مدیران آژانس های توریستی برای 12 روز به ایران سفر نموده بود، از شهرهای مشهد، نیشابور، اصفهان، یزد، شیراز، کاشان و تهران تماشا نموده بود. این سفر در رسانه های ترکیه نیز بازتاب گسترده ای داشته است؛ به طوری که این مورخ ترکیه ای در گزارش خود با اشاره به پویایی و زنده بودن بیشتر شهرهای ایران به ویژه در سال های اخیر بر لزوم اهمیت جذب دنیاگرد و کوشش های شایان توجه دولت ایران در این زمینه نیز تاکید نموده است.

اورتایلی بعلاوه در شرح سفرش خاطرنشان نموده است که اواخر اردیبهشت ماه سفری 12 روزه به ایران داشتم. به دعوت بازرگانان آذربایجانی مقیم استانبول و مهم تر از آن ها، نویسنده آثار با ارزش با موضوع تبریز یعنی پروفسور علی پولات به مشهد سفر کردم.

او درباره شعردوستی و علاقه مردم ایران به فرهنگ نیز نوشته: ایران با سنت های دیرین و ادبیات غنی اش زندگی می نماید. از همین رو کسی توان از میان بردن این کشور را ندارد. در نشست روز خیام، حتی افرادی که از صحبت های رسمی خسته شده بودند، وقتی نوبت به شعرخوانی رسید سکوت اختیار کردند و به اشعار خیام گوش سپردند.

این روزنامه نگار ترکیه ای ادامه داده است که در ملاقات از تخت جمشید نیز گروهی از دبیران را دیدم که در کمال تواضع، هزاران بیت از شاهنامه فردوسی تا اشعار شیخ بهایی را از حفظ می خواندند.

این گزارش به آرامگاه های شاعران ایرانی در کشورمان نیز اشاره و بیان نموده است که هنوز هم آرامگاه بسیاری از شاعران در شهرهای ایران به چشم می خورد. مثلا آرامگاه فردوسی این شاعر بزرگ نیز در طوس هر سال بازدیدنمایندگان بسیاری را به خود جلب می نماید.

رئیس اسبق موزه توپکاپی ترکیه رفتن به آرامگاه حافظ و سعدی را برای بسیاری از اهالی شیراز جزو کارهای روزمره عنوان نموده و یادآور شده است که ما نیز در بازدید از حافظیه در حیاط با صفای آن اندکی نشسته و شعر مرگ رندان یحیی کمال را که در وصف حافظ سروده است، هم خوانی کردیم. گروهی نیز به رغم آنکه ترکی نمی دانستند در کمال احترام به ما گوش سپردند.

بر اساس آنچه اورتایلی نوشته است ایران دارای بالاترین مقدار ترجمه و تالیف کتاب در خاورمیانه است. او دراین باره افزوده است که این موضوع در پویایی نمایشگاه های کتاب در این کشور کاملا مشهود است. از آنجا که مترجمان ایرانی علاوه بر تسلط کامل به زبان خارجی بر زبان مادری نیز حاکمیت فوق العاده ای دارند، ترجمه در ایران، کیفیت بالایی دارد؛ برای مثال خواندن ترجمه فارسی انجیل نیز خالی از لطف نیست.

به اعتقاد این مورخ ترکیه ای، شهرهای کوچک و روستاهای ایران هنوز از نظر صنعتی چندان پیشرفت ننموده اند و دولتمردان ایرانی باید در این زمینه سرمایه گذاری نمایند؛ زیرا زیرساخت های آن،که مهم ترین شان عنصر منابع انسانی و هنرهای تجسمی است، وجود دارد. رئیس اسبق موزه توپکاپی ترکیه درباره تنوع قومیتی در ایران نیز نوشته است که اختلافات قومیتی در ایران حتی به میزان اختلافات میان شمال و جنوب ایتالیا نیز نیست؛ زیرا میان ایرانیان پیوند مشترک فرهنگی وجود دارد. همه زبان فارسی را دوست دارند. اما قشر تحصیلنموده آذربایجان و خراسان از زبان ترکی محافظت می نمایند.

او در وصف حال خوش شیراز و تخت جمشید که در قرن پنجم پیش از میلاد ساخته شده، این فرضیه را مطرح نموده که تخت جمشید از معماری یونان باستان تاثیر پذیرفته و ادامه داده است:

هرچند نیازی به ذکر آن نیست که تاثیرات میان فرهنگ ها اتفاقی درازمدت بوده و امری یک روزه نیست.

اورتایلی در ادامه سفرنامه خود برای علاقه مندان به سفر به ایران شرح داده است که ایران را به دو صورت می توان گشت یا از تهران شروع کرد و به سوی جنوب رفت یا از تبریز شروع کرد و به طرف سلطانیه و قزوین رفت.

او البته تاکید نموده که در سفر به تهران قطعا به شهر ری سر بزنید. چراکه نخستین پادشاهان سلجوقی در اینجا آرمیده اند. به گفته این مورخ، این راه از جنوب به شهر قم می رسد. شهر حوزه های علمیه و فرش های ابریشمی.

رئیس اسبق موزه توپکاپی ترکیه درباره جاذبه های دنیاگردی اصفهان نیز نوشته است که مسجد شیخ لطف الله، عالی قاپو و چهل ستون در اطراف میدان نقش دنیا گرد آمده اند. این میدان نه تنها بزرگ ترین میدان دنیا اسلام است، بلکه در اروپای قرن 17 نیز کمتر نمونه ای توان رقابت با این میدان را دارد.

او ادامه داده است که بازار بزرگ اصفهان، رستوران های سنتی و از همه مهم تر پل های این شهر تنها بعضی از تماشای های اصفهان هستند. در اصفهان علاوه بر مساجد، آتشکده و کلیساهای بسیاری وجود دارد که تماشا آن ها را نباید از دست داد.