اثرگذاری زنان روستایی در توسعه اقتصاد
به گزارش تور تایلند، خبرنگاران/قزوین حدیث باقری، دهیار روستای زناسوج از توابع الموت غربی در استان قزوین در یادداشتی که به مناسبت پانزدهم اکتبر، روز جهانی زنان روستایی نوشته و آن را در اختیار خبرنگاران قرار داده است، می نویسد: در جامعه حاضر نیل به اهداف توسعه و چه بسا توسعه پایدار بدون استفاده از ذخیره بزرگ نیمی از بدنه اجتماع، یعنی زنان، امری بسیار سخت و حتی غیرممکن است.
لذا زنان روستایی آموزش دیده با آگاهی بیشتر به کاری که انجام می دهند، نقش موثری در توسعه روستایی خواهند داشت. بیشتر اقتصاددانان توسعه معتقدند آن چه در نهایت ویژگی و فرایند توسعه اقتصادی و اجتماعی را تعیین می کند منابع انسانی یک کشور است. در نتیجه به عنوان نیمی از منابع انسانی، زنان نه تنها موضوع و هدف هر نوع توسعه ای هستند بلکه عامل پیشبرد اهداف توسعه اقتصادی و اجتماعی هم به شمار می فرایند.
اولین گام درجهت توانمندسازی زنان روستایی فراهم کردن نیازهای تغذیه ای ، بهداشتی و آموزشی است. پس از آن فراهم آوردن زمینه های لازم برای ارتقای سطح دانایی و آگاهی زنان برای شناخت واقع بینانه ظرفیت ها و توانایی های آن هاست. چنین شناختی برای استفاده از فرصت ها، اعاده حقوق اجتماعی و خانوادگی، آشنایی با محدودیت ها و نیازهای واقعی و هم چنین تقویت خود باوری ضروری بوده و نقش مهمی در فائق آمدن بر نابسامانی های فردی ، خانوادگی و اجتماعی خواهد داشت.
مرحله بعد، مشارکت واقعی زنان در تمامی مراحل برنامه ریزی شامل شناسایی و تشخیص نیاز، تصمیم گیری ، مدیریت ، هدایت ، اجرا، بازنگری و ارزشیابی از یک سو و سهیم بودن آن ها در منافع طرح ها و برنامه ها از سوی دیگر است.
زنان روستایی بخش عظیمی از نیروی کار کشاورزی جهان را تشکیل می دهند. سهم زنان روستایی در نیروی کار کشورهای جهان سوم به دلیل سنتی بودن، ساختار تولید و روابط کار، بیشتر از مردان و هم چنین بیشتر از زنان و مردان کشورهای پیشرفته است.
زنان روستایی بر اساس توانایی خود در بسیاری از امور تولیدی اعم از زراعی، تولید فرآورده های کشاورزی و صنایع دستی فعالیت دارند که هر چند تولیدات آنان در برخی موارد جنبه خود معرفی دارد اما اغلب برای کسب درآمد و عرضه به بازارهای ملی و بین المللی انجام می گیرد. با این وجود با توجه به ساختار نظام های بهره برداری کشاورزی کشور و تسلط بهره برداری های کوچک و میانه و مزارع خانوادگی که عمده نیروی کار آنان را زنان و بچه ها بدون مزد تشکیل می دهند، هنوز آمار رسمی و جامعی از اندازه مشارکت آنان در مراحل گوناگون تولید کشاورزی در دست نیست. افزون بر آن هنوز دسترسی زنان به درآمدهای حاصل از این فعالیت ها اندک است و فاقد استقلال اقتصادی و در پی آن استقلال اجتماعی مورد نظر هستند.
زنان روستایی علاوه بر مشارکت موثر در تولیدات کشاورزی، در سایر عرصه های غیرتولیدی هم نقش های منحصر به فرد دارند. یکی از آن ها انتقال ارزش های فرهنگی به بچه ها است. در همین ارتباط است که نخستین و اساسی ترین مراحل شکل گیری شخصیت و اجتماعی شدن زنان و مردان آینده هر جامعه تحقق می یابد. این مهم در تمامی جوامع در حوزه وظایف زنان واقع شده است.
اندازه مشارکت زنان درمراحل گوناگون تولید برای همه محصولات یکسان نبوده و نسبت به شرایط و روش های تولید، تفاوت قابل ملاحظه ای در آن ها مشاهده می شود. مثلاً: در مزارع تجاری که محصولات نقدی تولید می کنند از زنان به عنوان کارگران روزمزد استفاده می شود.
اما در کشت محصولات کاربردی مانند برنج، چغندر قند و انواع سبزیجات نقش تولیدی زنان هم چنان به قوت خود باقی است، اما در کشت محصولاتی مانند گندم و جو که استفاده از ماشین آلات کشاورزی در مراحل گوناگون تولید نسبت به سایر محصولات بیشتر است، مشارکت نیروی کار زنان کاهش یافته است.
افزایش مهاجرت مردان روستایی به شهرها و مراکز صنعتی به نحو دیگری باعث مشارکت زنان شده و حتی مفهوم خاصی از زنان سرپرست خانوار را پدید آورده است. مهاجرت مردان به شهرها باعث افزایش وظایف زنان روستایی می شود. مهاجرت زنان روستایی به شهرها اغلب در پی مردان انجام می گیرد و باعث تخلیه روستاها از کارآمدترین نیروهای اقتصادی می شود. در حالی که زنان روستایی در منطقه ها شهری نمی توانند کارآیی چندانی داشته باشند.
ذکر این نکته ضروری به نظر می رسد که اگر چه تمامی مطالعات اجرا شده نشان گر نقش قابل توجه زنان روستایی در فعالیت های کشاورزی است ولی مشارکت آن ها در مدیریت و تصمیم گیری اندک است. به عبارتی زنان روستایی وقتی توانا هستند که تنها انجام دهنده بخشی از کار نباشند بلکه در مدیریت و تصمیم گیری هم شریک باشند.
منبع: خبرگزاری ایسنا