باشگاه خبرنگاران گزارش می دهد؛ ابر ماه گرگ خونین در آسمان، همه آنچه درباره آخرین خسوف قرن باید بدانید - تور تایلند

به گزارش خبرنگار ، ماه گرفتگی یا خسوف هنگامی رخ می دهد که ماه در حالت بدر و وضعیت مقابله قرار داشته باشد و سایه زمین بر روی آن بیافتد یا به عبارتی ماه وارد مخروط سایه زمین گردد؛ در تاریخ 1 بهمن ماه 1397 شاهد یک ماه گرفتگی کامل خواهیم بود، این ماه گرفتگی کلی در آمریکای شمالی و جنوبی، اروپا و آفریقای غربی قابل مشاهده است، بخش مرکزی و شرقی قاره آفریقا و آسیا، گرفت جزئی از ماه را خواهند دید.

به طور کلی ماه گرفتگی از هر کجای زمین که در سمت تاریک (شب) واقع شده است قابل رویت خواهد بود، اما در بعضی مناطق، ماه در طول مدت زمان گرفت در حال طلوع یا غروب است بنابراین ساکنان این مناطق نمی توانند این پدیده نجومی را مشاهده نمایند.

ماه گرفتگی یکم بهمن 97 در ایران قابل مشاهده است؟+ بهترین راه برای رصد خسوف

ابرماه گرگ خون؛ ماه گرفتگی قرمز رنگ در سال 2019

مسعود عتیقی عضو انجمن آماتوری ایران در گفت وگو با خبرنگار ، اظهار کرد: ماه گرفتگی و خورشیدگرفتگی 2 پدیده مهم نجومی هستند که مورد توجه گروه های آماتور در اقصی نقاط دنیا و حتی عموم مردم قرار می گیرد؛ علت ایجاد این دو پدیده زمین، ماه و خورشید هستند.

عتیقی با اشاره به اینکه در پدیده ماه گرفتگی زمین بین ماه و خورشید قرار می گیرد و سایه زمین بر روی ماه می افتد، اعلام کرد: با توجه به اینکه نور خورشید در برخورد با جو زمین شکسته می گردد و طول موج قرمز بر این شکست نور از جو زمین عبور می نماید و در مخروط پشت زمین قرار می گیرد ماه به رنگ قرمز روشن در خواهد آمد.

مسعود عتیقی عضو انجمن آماتوری ایران اعلام کرد: فردی فرانسوی به نام دانژان اساس اینکه ماه از کدام جهت از مخروط سایه زمین عبور کند، رنگ های مختلفی را برای هر ماه گرفتگی پیش بینی کرد که بین L. 0 تا L. 4 طبقه بندی می گردد؛ بر این اساس اگر ماه از قطر مخروط سایه زمین عبور کند رنگ قرمز جگری و یا قرمز تند بر روی ماه مشا هده می گردد، اما هرچه محل عبور ماه به لبه قطر مخروط نزدیک تر باشد، رنگ قرمز ماه روشن تر است، به نحوی که در روشن ترین حالت به قرمز مسی یا قرمز روشن در هنگام ماه گرفتگی متمایل است.

مخروط نیم سایه چیست؟

وی گفت: در هر ماه گرفتگی با توجه به اینکه خورشید منبع نقطه ذره ای نور نیست و یک منبع پراکنده نور است، در پشت زمین دو سایه به وجود می آید که یکی جمع شونده به نام مخروط سایه و دیگری مخروط بازشونده در اطراف مخروط بسته است که به آن مخروط نیم سایه می گویند.

این عضو انجمن آماتوری ایران ادامه داد: معمولا ماه گرفتگی دارای انواع کلی، جزئی و نیم سایه ای (خسوف غیر مرئی) است؛ بدیهی است در زمانی که ماه تنها از نیم سایه زمین عبور کند ماه گرفتگی برای ساکنان زمین قابل تشخیص نیست و تغییر نورانیت ماه با توجه به حساسیت چشم انسان بسیار جزئی و نا محسوس خواهد بود.

ماه گرفتگی یکم بهمن 97/ زمان و چگونگی مشاهده خسوف در ایران

عتیقی اضافه نمود: در هنگام یک ماه گرفتگی کامل ابتدا ماه وارد نیم سایه می گردد و سپس با ورود به مخروط سایه زمین گرفتگی مرحله اول آغاز خواهد شد، در ادامه با قرار دریافت قطر کامل ماه در سایه زمین گرفتگی کلی آغاز می گردد و مجددا همزمان و با خروج ماه از سایه گرفت جزئی مرحله دوم قابل مشاهده است و نهایتا با خروج ماه از بخش دیگر نیم سایه زمین یک ماه گرفتگی به طور کامل خاتمه می یابد.

چه زمانی خسوف قابل رویت است؟

وی تشریح کرد: در هر سال بین 2 تا 5 خورشید گرفتگی و بین 0 تا 3 ماه گرفتگی رخ می دهد که البته اهمیت خورشید گرفتگی از پدیده ماه گرفتگی در مطالعات علمی بالاتر است؛ ماه گرفتگی در هر سال که می تواند جزئی، کلی و یا حتی نیم سایه باشد در بعضی از سال ها هیچ ماه گرفتگی رخ نمی دهد، بر خلاف خورشید گرفتگی که سایه ماه بر روی نقطه کوچکی از زمین قرار می گیرد و ساکنان مناطق محدودی از زمین شاهد آن هستند، اما در هنگام ماه گرفتگی نیمی از جمعیت کره زمین می توانند شاهد وقوع یک خسوف باشند.

این عضو انجمن آماتوری ایران گفت: مشاهده ماه گرفتگی برخلاف خورشید گرفتگی احتیاج به ابزار و رصدی خاص و یا فیلتر مخصوص ندارد، هرچند که با تلسکوپ مشاهده یک خسوف و همچنین عکاسی از آن بر جذابیت تصویر می افزاید، معمولا طول یک خورشیدگرفتگی کامل کمتر از 7.5 دقیقه است، اما زمان ماه گرفتگی کامل بسیار طولانی تر و گا ها حدود 2 الی 3 ساعت نیز می تواند باشد.

عتیقی ادامه داد: هر ماه گرفتگی و خورشید گرفتگی دارای دوره منظمی است که هر 18 سال و 11 روز و 7 ساعت و 49 دقیقه تکرار می گردد؛ اولین بار بابِلی ها در حدود 2 هزار سال قبل این دوره ها را به محاسبه در آوردند که آن ها را ساروس نامیدند.

وی تشریح کرد: این بدان معناست که هرچند در طی سالیان مختلف ماه گرفتگی ها و خورشید گرفتگی متعدد رخ می دهد، اما هر کدام به یک ساروس مجزا تعلق دارد و پس از هر 18 سال و 11 روز است که یک مه گرفت و یا خور گرفت تکرار می گردد؛ بنابراین امروزه ساروس های متعددی از ماه و خورشید گرفتگی در جریان است؛ گرفت بامداد یک بهمن متعلق به ساروس 134 است که بیست و هفتمین گرفت از 73 گرفت ساروس مذکور است.

تماشای ماه گرفتگی نیم سایه ای امشب را از دست ندهید

این عضو انجمن آماتوری ایران گفت: معمولا 2 هفته بعد از هر ماه و یا خورشید گرفتگی پدیده خورشید یا ماه گرفتگی را مشاهده می کنیم، به طور مثال یک شنبه 16 دی ماه سال جاری خورشید گرفتگی رخ داد که در کشور ما قابل مشاهده نبود و در شبانگاه یکشنبه 30 دی ماه جاری و به عبارت دقیق تر در بامداد دوشنبه 1 بهمن 1397 ماه گرفتگی رخ خواهد داد.

ساروس چه زمانی خاتمه می یابد؟

عتیقی اظهار کرد: معمولا به طور میانگین طی 1260 سال با وقوع 70 تا 71 کسوف یا خسوف یک ساروس خاتمه می یابد؛ از سوی دیگر گاهی اوقات هنگام ماه کامل، کره ماه با توجه به اینکه در مدار بیضوی خود دارای دو نقطه اوج و حضیض (کمترین ترین فاصله) است، در صورتی که هنگام رسیدن به ماه کامل در کمترین فاصله با زمین قرار گیرد به این پدیده اَبَر ماه می گویند.

وی ادامه داد: بومیان آمریکا به هر ماه کامل در هر ماه عنوانی اطلاق می کردند که ماه کامل پیش رو در شب اول سال 97 به ماه کامل گرگ معروف است و چون در این شب ماه در کمترین فاصله با زمین (357 هزار و 345 کیلومتر) در ساعت 23 و 28 دقیقه یکشنبه 30 دی ماه قرار می گیرد و از سوی دیگر در این شب با وقوع ماه گرفتگی رنگ ماه قرمز است، به این ماه گرفتگی می توان عنوان اَبَر ماه گرگ خون را داد.

عتیقی با اشاره به اینکه قاره های آمریکا، اروپا، آسیا، مناطق مرکزی آفریقا و اقیانوس آرام مناطق تحت پوشش ماه گرفتگی پیش رو هستند، گفت: متاسفانه با توجه به اینکه ماه در پیشرفت مراحل گرفت جزئی و قبل از وقوع گرفت کامل در کشورمان غروب می نماید، تنها آغاز گرفت در ایران قابل مشاهده است؛ با توجه به روشنی هوا (نور روز) و غروب ماه که اشاره شد، شرایط از غرب به شرق کشور برای مشاهده مراحل این ماه گرفتگی متفاوت است.

علت وجود ماه گرفتگی روی بدن چیست؟

این عضو انجمن آماتوری ایران با بیان اینکه ماه گرفتگی بامداد اول بهمن دارای حدL3 است و هنگام گرفت کامل رنگ ماه قرمز کامل خواهد بود، تشریح کرد: این ماه گرفتگی در تهران در ساعت 6 و 6 دقیقه و 29 ثانیه با ورود ماه به نیم سایه زمین آغاز خواهد شد؛ در ساعت 7 و 3 دقیقه و 54 ثانیه گرفت جزئی مرحله اول آغاز می گردد که وارد موقعیت روز و روشنی هوا می شویم (لحظه طلوع خسوف ساعت 7 و 11 دقیقه خواهد بود).

وی ادامه داد: ماه همانگونه که اشاره شد در کشور غروب می نماید، اما در ساعت 8 و 11 دقیقه و 17 ثانیه ماه گرفتگی کامل رخ خواهد داد و در ساعت 8 و 42 دقیقه و 14 ثانیه گرفت کامل به اوج خود خواهد رسید این زمان لحظه کامل است، گرفت کامل اول بهمن یک ساعت و 2 دقیقه به طول می انجامد.

وی گفت: در ساعت 9 و 13 دقیقه و 15 ثانیه به وقت ایران ماه گرفتگی کامل پس از بیش از یک ساعت گرفت کامل خاتمه می گیرد و گرفت جزئی مرحله دوم آغاز می گردد؛ در ساعت 10 و 20 دقیقه و 39 ثانیه گرفت جزئی مرحله دوم خاتمه می گیرد و در ساعت 11 و 18 دقیقه و 2 ثانیه ماه نیم سایه زمین را ترک خواهد نمود و ماه گرفتگی به طور کامل خاتمه می یابد.

عتیقی یادآوری کرد: متاسفانه با وجود عدم امکان مشاهده این گرفت کامل باید اشاره نمود که تا سال 1400 خورشیدی هیچگونه ماه گرفتگی کامل در پهنه زمین قابل مشاهده نخواهد بود و به نوعی ماه گرفتگی بامداد 1 بهمن 97 آخرین ماه گرفتگی قرن خورشیدی است.

فرصت مشاهده ماه گرفتگی جزئی را هم در ایران نخواهیم داشت

کورش رکنی رئیس نجوم و اکتشافات سازمان فضایی در گفت وگو با خبرنگار ، اظهار کرد: بامداد دوشنبه یکم بهمن 1397 ماه گرفتگی کلی رخ می دهد که در ایران به صورت یک نیم سایه قابل مشاهده است؛ این ماه گرفتگی در بخش بزرگی از آسیا و اقیانوسیه کامل دیده می گردد اما در ایران گرفتگی به صورت نیم سایه ای اندک قبل از طلوع خورشید رخ می دهد؛ بنابراین با توجه به نور خورشید پدیده چندانی قابل مشاهده نیست از سوی دیگر ماه در افق غربی غروب می نماید و فرصت مشاهده ماه گرفتگی جزئی را هم در ایران نخواهیم داشت.

تماشای طولانی ترین ماه گرفتگی تا آخر عمرتان را از دست ندهید/ خسوف در کدام مناطق ایران و دنیا رصد می گردد؟

وی ادامه داد: لحظه ورود ماه به نیم سایه زمین ساعت 6 و 06 دقیقه و 30 ثانیه بامداد یکم بهمن 1397، لحظه ورود ماه به سایه زمین (تماس اول) ساعت 7 و 03 دقیقه و 54 ثانیه، لحظه آغاز گرفتگی کامل (تماس دوم) ساعت 8 و 11 دقیقه و 17 ثانیه، لحظه میانه گرفتگی (وسط خسوف) ساعت 8 و 42 دقیقه و 15 ثانیه، لحظه آغاز گگرددگی کامل (تماس سوم) ساعت 9 و 13 دقیقه و 13 ثانیه بامداد خواهد بود.

رئیس نجوم و اکتشافات سازمان فضایی عنوان نمود: لحظه خاتمه گرفتگی کامل (تماس چهارم) ساعت 10 و 20 دقیقه و 39 ثانیه، لحظه خروج کامل ماه از نیم سایه زمین ساعت 11 و 18 دقیقه و 00 ثانیه پیش از نیمروز یکم بهمن 1397، مدت زمان گرفتگی کامل یک ساعت و یک دقیقه و 59 ثانیه و زمان گرفتگی تمام سایه، شامل گرفتگی کامل و گرفتگی جزئی 3 ساعت و 16 دقیقه و 45 ثانیه همچنین زمان گرفتگی نیم سایه ای 5 ساعت و 11 دقیقه و 30 ثانیه خواهد بود.

منبع: باشگاه خبرنگاران جوان