میزان در موسیقی چیست و انواع آن کدامند؟

به گزارش تور تایلند، میزان در موسیقی برای آرایش و سازماندهی درست نت ها تعریف می گردد. هر قطعه از موسیقی از لحاظ زمان به قسمت های مساوی تقسیم می گردد که هر یک از آن قسمت ها را میزان و خط عمودی که آن ها را از یکدیگر جدا می نماید را خط میزان گویند.

میزان در موسیقی چیست و انواع آن کدامند؟

خبرنگاران | سرویس فرهنگ و هنر - موسیقی یک پدیده دقیق است که برای خلق آن باید از قواعد خاصی پیروی نمود. یکی از این قواعد رعایت فواصل زمانی در نت نویسی است. بدون در نظر گرتن ارزش زمانی هر نت در موسیقی، آنچه خلق می گردد مطمئنا دلپذیر نخواهد بود. در واقع برای نوشتن، سازماندهی و آرایش درست نت ها ضروری است که آن ها را از نظر زمانی دسته بندی کنیم. برای این کار در موسیقی از میزان استفاده می نمایند.

میزان در حقیقت ظرفی است که تعداد محدودی نت از نظر زمانی در آن جای می گیرند. میزان ها با یک خط عمودی از همدیگر جدا می شوند که این عامل جدایی را خط میزان می گویند،

تعریف میزان در موسیقی

در موسیقی نشانه هایی برای معین کردن دوره ها و تعداد ضرب در هر دوره وضع شده است. هر دوره از طریق خطی عمودی، که حامل را قطع می نماید (به 5 خط افقی که الفبای موسیقی روی آن نوشته می گردد خطوط حامل می گویند)، از دوره های پیش و پس از خود جدا می گردد. محتوای میان هر دوخط عمودی را میزان و خط های عمودی را خط میزان می نامند.

به زبان ساده تر، هر قطعه از موسیقی از لحاظ زمان به قسمت های مساوی تقسیم می گردد که هر یک از آن قسمت ها را میزان و خط عمودی که آن ها را از یکدیگر جدا می نماید خط میزان نام دارد.

از آنجا که ارزش زمانی هر میزان از قبل معین شده است، نت های داخل آن میزان باید در همان زمان معین اجرا شوند و پس از آن، نوبت به اجرای نت های میزان بعدی می رسد.

انواع میزان در موسیقی

بسته به این که قطعه موسیقی چه ریتمی داشته باشد در میزان های مختلفی نوشته می گردد. این میزان ها به چهار دسته تقسیم بندی می شوند که عبارتند از:

1. میزان های ساده

میزانی است که هر ضرب آن قابل تقسیم به 2، 4، 8، ... باشد. به عبارت دیگر در میزان های ساده تنها یک نوع واحد ضرب به کار رفته باشد و این واحد تنها به 2 (یا مضرب های زوج 2) تقسیم گردد.

در میزان های ساده کشش هر ضرب یکی از شکل های ساده نت مثل چنگ، سیاه و سفید است.

برای ترکیبی کردن میزان های ساده کافی است در مقابل هر ضرب یک نقطه قرار دهیم (مثلا نت سیاه را تبدیل به نت سیاه نقطه دار کنیم).

2. میزان های ترکیبی

میزانی است که هر ضرب آن قابل تقسیم به 3، 6، ... (یا مضربی از 3) باشد به عبارت دیگر میزان ترکیبی در واقع همان میزان ساده ای است که هر واحد ضربه در آن به سه تقسیم شده.

در میزان های ترکیبی کشش هر ضرب معادل یک نت نقطه دار است، مثل نت چنگ نقطه دار، سیاه نقطه دار، سفید نقطه دار.

3. میزان لنگ

هر دوره این میزان آمیزه ای است از مضرب ها و مجموع های اعداد 2 و 3. به عبارت دیگر هر ضرب آن را نه می توان به مضرب های 2 و نه می توان به مضرب های 3 تقسیم کرد. مانند میزان 4/5(پنج چهار) که ممکن است از یک میزان 4/3 (سه چهار) و یک میزان 4/2 (دو چهار) یا به عکس تشکیل شده باشد.

برای معین نمودن موقعیت میزان های لنگ اغلب از طریق خط قائم نقطه چین یا کسرمیزان تجزیه شده، آن ها را از هم تفکیک می نمایند.

4. میزان های مختلط

از آمیختن میزان های بالا میزان مخلوط به دست می آید که به دو صورت است:

  • میزان های مخلوط در ادامه آهنگ: میزان های یک آهنگ به کمک تغییر کسر میزان یا نشانه های دیگر، در وسط قطعه عوض می شوند.
  • میزان های مخلوط همزمان: در موسیقی چند بخشی، گاه یک یا چند بخش با تقسیم ساده دوتایی و بخش دیگر با تقسیم سه تایی همزمان پیش می فرایند.

نکته: برای تبدیل میزان های ساده به ترکیبی کسر میزان را در 3/2 (سه دوم) ضرب می کنیم.

کسر میزان

کسر میزان در موسیقی معین نماینده وزن در هر آهنگ یا قطعه موسیقی است. این نشانه به صورت عددی شبیه به کسر متعارفی نوشته می گردد. یعنی از دو رقم، یکی در صورت و دیگری در مخرج تشکیل شده است. کسر میزان را به انگلیسی Time Signature می گویند.

رقم صورت کسر میزان نماینده تعداد واحد ضرب در هر میزان است. مثلا صورت 2 نشانه میزان دو ضربی، صورت 3 نشان دهنده میزان سه ضربی است.

رقم مخرج کسر میزان نشان دهنده نتی است (نسبت به گرد) که واحد ضرب قرار گرفته؛ به عبارت دیگر مخرج کسر شکل ضرب را معین می نماید. مثلا مخرج 4 در کسر میران نشانه آن است که نت سیاه (1/4گرد) واحد ضرب است. (برای درک بهتر مراجعه گردد به مقاله نت موسیقی، مبحث شکل نت ها)

  • مثال: میزان 2/4 (دو چهار) میزانی است ساده و دو ضربی که هر ضرب آن یک نت سیاه بوده و هر سیاه قابل تقسیم به دو نت چنگ یا 4 نت دولاچنگ است.
  • مثال: میزان 6/8 (شش هشت) میزانی است دو ضربی که هر ضرب آن یک نت سیاه نقطه دار است و هر سیاه نقطه دار قابل تقسیم به 3 نت چنگ یا 6 نت دولاچنگ است.

نتیجه گیری

نوع هر میزان در ابتدای هر آهنگ معین می گردد. در یک آهنگ ارزش زمانی میزان ها برابر است مگر این که نوع میزان عوض گردد. قرار دادن تعداد و نوع نت در یک میزان به ظرفیت آن بستگی دارد، یعنی برای قرار دادن نت ها در میزان باید ظرفیت آن را از قبل بدانید تا بتوانید آن را با نت های مناسب پر کنید.

برگرفته از: کتاب تئوری بنیادی موسیقی از پرویز منصوری

منبع: setare.com
انتشار: 17 اسفند 1399 بروزرسانی: 17 اسفند 1399 گردآورنده: tour-thailand.ir شناسه مطلب: 1511

به "میزان در موسیقی چیست و انواع آن کدامند؟" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "میزان در موسیقی چیست و انواع آن کدامند؟"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید