کودتاچیان نیجر از انجام کودتا چه هدفی داشتند؟
به گزارش تور تایلند، پس از آن که رهبران شورش اخیر در نیجر روز چهارشنبه هدف خود را برکنار نمودن محمد بازوم رئیس جمهور آن کشور اعلام کردند خلاء قدرت در آن کشور ساحلی به وجود آمد. سربازان کودتاچی معین نکردند که چه فردی را برای رهبری کشور انتخاب نموده اند. پس از دو روز کشمکش آنان به نتیجه گیری نهایی رسیدند.
به گزارش خبرنگاران به نقل از دویچه وله؛ ظهر روز آدینه ژنرال عبدالرحمن چیانی که با نام عُمَر شناخته می گردد در تلویزیون دولتی با عنوان رئیس شورای ملی حفاظت از میهن ظاهر شد. چیانی رئیس باسابقه گارد ریاست جمهوری ظاهرا کمی پیش از انتقال دموکراتیک قدرت در سال 2021 میلادی در یک کودتای ناموفق نقش ایفا نموده بود.
ناظران مسائل نیجر معتقدند که سایر ژنرال های ارشد نیز فرصتی را برای به دست گرفتن قدرت احساس نموده بودند.
پیش از حضور چیانی در تلویزیون غزالی عبدو خبرنگار دویچه وله از وجود مقداری از اضطراب در نیامی مرکز نیجر خبر داده بود. او در گزارش خود افزوده بود: اگر بعد از چند روز آنان (کودتاچیان) نتوانند بر سر انتخاب رهبر به توافق برسند این خطر وجود دارد که تنش در میان شان تشدید گردد. باید دید آیا چیانی اکنون به عنوان حاکم تازه و بلامنازع اوضاع را تثبیت خواهد نمود یا خیر.
شرایط امنیتی بسیار نگران نماینده
یک پرسش کلیدی در خصوص کودتای اخیر نیجر آن است که انگیزه رهبران آن چه بوده است. خواسته های کودتاچیان نیجر در مدت کوتاهی پس از کودتای چهارشنبه تعیین نیست. کودتا در نیجر در حالی رخ داد که شرایط در آن کشور به مقدار کشورهای دیگر منطقه ای که در آن واقع شده نگران نماینده و تهدید نماینده نبود. حتی چالش امپریالیسم در نیجر نیز به مقدار ای کافی توسعه نیافته بود که وقوع کودتا را توجیه کند.
چیانی در بیانیه تلویزیونی خود تکرار کرد که انگیزه کودتا وخامت مداوم شرایط امنیتی بوده است. ناظران مسائل نیجر اما با ادعای او موافق نیستند. آنان می گویند نیجر در سال 2023 میلادی در مقایسه با سال های 2021 و 2022 میلادی یکی از برترین سال ها را از نظر سیاستگذاری امنیتی تجربه نموده بود. آنان می گویند استدلال های کودتاچیان نیجر به طور مشابه در سایر کشورهای آن منطقه نیز بیان شده اند اما به طور خاص در ممورد نیجر کم تر امکان باورپذیری در خصوص آن وجود دارد زیرا شرایط نیجر از نظر امنیتی اضطراری نبود. موسی زنگارو تحلیلگر مسائل نیجر می گوید شرایط در سال 2023 در آن کشور بهبود یافته بود. با این وجود، او اشاره می نماید که هفته گذشته 12 نفر در منطقه ها مختلف در منطقه سه گانه نیجر با مالی و بورکینافاسو کشته شدند. زنگارو می افزاید:شرایط امنیتی بسیار نگران نماینده است. هر فردی که به قدرت برسد اگر مسئله امنیتی را جدی نگیرد متحمل شکست خواهد شد.
اکنون در کشورهای همسایه نیجر یعنی مالی و بورکینافاسو دولت های نظامی در قدرت هستند. کشورهای اروپایی در خصوص شرایط ایجاد شده در نیجر پس از وقوع کودتا خوش بین نیستند. آنان بازوم را شریکی قابل اعتماد و مهم تر از همه از نظر دموکراتیک مشروع در آن کشور قلمداد می کردند و این دیدگاه پس از وقوع کودتا در بورکینافاسو و مالی تقویت شده بود.
فرانسه در سال 2022 میلادی سربازان به جای مانده خود را از مالی به نیجر انتقال داد. آلمان نیز در حال سازماندهی خروج نیروهای خود از مالی تا سرانجام امسال می باشد و برای ایجاد یک ماموریت آموزشی تازه در نیجر همکاری می کرد.
این طرح ها اکنون احتمالا مورد ارزیابی مجدد قرار خواهند گرفت. علاوه بر این، فرانسه به نیجر به عنوان تامین نماینده اورانیوم برای نیروگاه های هسته ای خود احتیاج دارد. دولت های فرانسه و آلمان پس از کودتا در کنار بازوم قرار گرفتند. قابل توجه است که روسیه که در پی کودتاهای دیگر به ویژه در مالی توانست نفوذ خود را به مقدار قابل توجهی توسعه دهد خواهان احیای نظم مبتنی بر قانون اساسی در نیجر شده است. اتحادیه آفریقا و تعدادی از سران کشورهای آفریقایی و بعلاوه ایالات متحده نیز نظرات مشابهی را ابراز نموده اند. رمی آرسن دیوسه مدیر برنامه در مرکز صلاحیت صلح و امنیت در جنوب صحرای آفریقا در داکار می گوید چنین موضع گیری هایی هشداری به رهبران کودتا است مبنی بر آن احتمال آن وجود دارد که نیجر امکان تبادل اطلاعاتی و لجستیکی را از دست بدهد و این امر تاثیر منفی جدی ای بر روابط آن کشور خواهد گذاشت.
جوزپ بورل نماینده اتحادیه اروپا در امور خارجه و سیستگذاری امنیتی پس از وقوع کودتا در نیجر سرعت هشدار داد و گفت که کودتا در آن کشور پیامدهایی برای روابط آن کشور با اتحادیه اروپا از جمله در خصوص یاری های بودجه ای اروپا به نیجر خواهد داشت. او این یاری ها را به حالت تعلیق درآورده است. هم چنین ممکن است اروپایی ها تصمیم بگیرند تحریم هایی را مشابه تحریم های اعمال شده پس از وقوع کودتا در همسایگان نیجر در خصوص آن کشور نیز اعمال نمایند.
هنوز تعیین نیست که آیا چیانی میخواهد نیجر را به طور کامل از غرب جدا کند (مشابه کاری که نظامیان در مالی پس از کودتا انجام دادند) یا خیر. به نظر می رسد بعضی از شهروندان نیجر تمایل دارند ارتباط آن کشور با غرب قطع گردد. بعضی از آنان پرچم های فرانسه را در جریان تظاهراتی در مرکز به آتش کشیدند. یکی از تظاهرنمایندگان به خبرگزاری فرانسه گفت:پایگاه ارتش فرانسه در نیجر باید تخلیه گردد.
منبع: فرارو