اَبَرماه صورتی امشب طلوع می نماید، اما صورتی نخواهد بود! - تور تایلند

اَبَرماه می تواند یک ماه نو (هلال) یا یک ماه کامل (بدر) باشد که در مدار ماهانه خود در نزدیک ترین فاصله با زمین قرار می گیرد. طبق تعریف اولیه ابرماه که توسط ریچارد نول (Richard Nolle) ستاره شناس در سال 1979 میلادی (1358 خورشیدی) ابداع شد، یک ماه کامل و یا ماه نو باید 90 درصد از نزدیک ترین فاصله خود با زمین را داشته باشد تا بتوان آن را ابرماه دانست.

به بیان دیگر هر ماه کامل یا ماه نو که به فاصله 361 هزار و 766 کیلومتری از سیاره زمین برسد، طبق اصل نول یک ابرماه نامیده می گردد. با این تعریف در هر سال ممکن است چندین بار شاهد روی دادن پدیده ابرماه (Supermoon) باشیم.

سه ابرماه سال جاری

ما این 90 درصد نزدیک ترین فاصله را بر اساس میانگین نزدیک ترین حضیض مداری و دورترین اوج مداری ماه می سینجیم. در سال 2021 نزدیک ترین حضیض مداری ماه 356 هزار و 794 کیلومتر و دورترین اوج مداری 406 هزار و 512 کیلومتر است. بنابراین هر ماه کامل که با محاسبه فاصله مرکز زمین و ماه، به 361 هزار و 766 کیلومتری برسد یک ابرماه در سال 2021 خواهد بود. فهرست ابرماه های سال 2021 به صورت زیر است.

• 27 آوریل (7 اردیبهشت) در فاصله 357 هزار و 615 کیلومتر
• 26 می (5 خرداد) در فاصله 357 هزار و 462 کیلومتر
• 24 ژوئن (3 تیر) در فاصله 361 هزار و 558 کیلومتر

بنابراین دومین ابر ماه سال 2021 که در 5 خرداد روی می دهد، نزدیک ترین فاصله را با زمین خواهد داشت و ماه امشب 7 اردیبهشت ساعت 11:24 منطقه زمانی شرقی (19:54 به وقت تهران) با اندکی اختلاف، از دومین فاصله نزدیک با زمین در سال 2021 می گذرد.

ماه نه چندان عظیمتر

اگرچه بعضی از منجمان با توجه به اشتباه های زیاد و اغراق هایی که در هیاهوی تبلیغاتی ابرماه روی می دهد، دید مثبتی به استفاده از واژه ابرماه ندارند، اما این واژه تقریبا در میان مردم جا افتاده است و کم کم آگاهی عمومی هم نسبت به ماهیت واقعی این واژه بیشتر می گردد. واژه ای که پیش از استفاده از آن، برای قرارگیری ماه در نزدیک ترین فاصله ها نسبت به زمین از عنوان حضیض ماه کامل یا حضیض ماه نو استفاده می شد.

همان طور که بیان شد، تغییری در اندازه واقعی ماه رخ نمی دهد و حتی این قرار داشتن در نزدیک ترین فاصله ها به اندازه ای نیست که برای چشم محسوس باشد. اما در عین حال می توان درخشان تر بودن ماه را در زمان رویداد ابرماه حس کرد. در هنگام وقوع ابرماه، قطر زاویه ای ماه حدود 7 درصد بیشتر از قطر زاویه ای متوسط ماه کامل است و در نتیجه یک ابرماه حدود 15 درصد از ماه کامل معمول روشن تر خواهد بود.

اگرچه ماه بدر، در دوشنبه 26 آوریل (6 اردیبهشت) محسوس تر بود و امروز در 11:32 منطقه زمانی شرقی (08:02 به وقت تهران) فاز ماه کامل شد، اما پدیده ابرماه همچنان از دید بیشتر ناظران در فاصله سه روزه 25 تا 28 آوریل (5 تا 8 اردیبهشت) قابل رؤیت است.

ابرماه صورتی

پدیده ابرماه که در آوریل (اردیبهشت) روی می دهد را ابرماه صورتی هم می نامند. این نام گذاری از آنجا ناشی می گردد که در همین دوران یکی از نخستین گل های بهاری با نام گل آتشی یا فلوکس زمینی وحشی (Wild Ground Phlox) شکوفا می گردد. این گل که بومی آمریکای شمالی است، به رنگ صورتی رشد می نماید و مانند پتویی دشت ها را می پوشاند که در کنار جلوه درخشان ابرماه تصویری رویایی خلق می نماید.

بنابراین اگرچه نباید انتظار صورتی شدن یا عظیم تر شدن محسوس قطر زاویه ای ماه را داشته باشید، اما امشب پس از غروب آفتاب، با رعایت پروتکل های بهداشتی در دوران همه گیری کرونا، می توانید بیرون بروید و از تماشای ماه تقریبا کامل و درخشان لذت ببرید.

عکس کاور: ماه کامل در دشتی از گل صورتی فلوکس

Credit: KPHO/KTVK (KPHO Broadcasting Corporation)

منابع: EarthSky, AZ Family, Space